موافقات حضرت عمر رضی الله عنه
رسول خدا صلی الله علیه وسلم فرمودند: (لَو کَانَ بَعدِی نَبِیٌّ لَکَانَ عُمَرُ بنِ الخَطَّاب) {اگر بعد از من پیغمبری می آمد آن کس عمر پسر خطاب بود. (ترمذی).
مطابق تقاضا و تمنای قلبی حضرت عمرفاروق رضی الله عنه و موافق با رای ایشان، بارها وحی الهی نازل شده است؛ لذا از آن مجموعه چند واقعه در این رساله گرد آوری شده است.
گرد آورنده: مولانا محمد ضیاء القاسمی
مترجم: مولانا غلام محمد سربازی.
((پیشگفتار))
نحمده و نصلی علی رسوله الکریم
قاتل مشرکین، امیر مومنان حضرت سیدنا فاروق اعظم رضی الله عنه آن چنان شخصیّت بزرگی بودند که محدثین و مورخین، صدها کتاب در مناقب و فضایل او تحریر کرده اند و این سلسله تا قیامت جاری خواهد بود. زیرا امت مسلمان یقین کامل دارد که دین مبین اسلام بوسیله صحابه کرام ( رضوان الله علیهم اجمعین) از پیغمبر اسلام صلی الله علیه و سلم به آنان رسیده است.
گروه صحابه ( رضوان الله علیهم) پروانگان شمع نبوت و ستارگان درخشان اسمان رشد و هدایت بوده اند. اگر چه همه اصحاب رسول خدا صلی الله علیه و سلم از نظر روشنایی وعظمت و جلالت، یکتای زمانه هستند اما ان مراتب و فضایلی که خلفای راشدین را حاصل است مثال آن در دنیا دیده نشده و نخواهد شد.
حضرت عمر فاروق رضی الله عنه ، اگر چه به اعتبار ترتیب خلافت، خلیفه دوم گفته می شود، اما از نظر بعضی امتیازات خصوصی در نظر نمایان تر می اید.
در این رساله چند واقعه بخدمت خوانندگان محترم اهدا و تقدیم می گردد تا معلوم شود که حضرت فاروق اعظم رضی الله عنه ، از چه مقام وامتیاز والایی برخوردار است.
حضرات مفسرین تصریح فرموده اند که موافق رای حضرت فاروق رضی الله عنه وحی نازل شده است بنده آ وقایع را در این رساله گرد آورده، شرف و سعادت اشاعه آن را حاصل کردم:
گر قبول افتد زهی عز و شرف
محمد ضیاء قاسمی 24 رمضان المبارک 1389
((حکم نماز نفل در مقام حضرت ابراهیم علیه السلام بر حسب خواهش حضرت فاروق اعظم رضی الله عنه نازل شد))
سرور دو عالم صلی الله علیه و سلم به قصد ادای حج عمره به مکه مکرمه تشریف برده بود؛ حضرت فاروق رضی الله عنه نیز در این سفر مبارک همراه ایشان بود. وقتی که از طواف کعبه الله فراغت یافتند، حضرت رسول اکرم صلی الله علیه وسلم، مقام ابراهیم را به همراهانش نشان داد وآن سنگی است که هنگام تعمیر بیت الله، حضرت ابراهیم علیه السلام بر روی آن ایستاد و بیت الله را تعمیر می کرد و اثر هر دو قدم مبارک حضرت ابراهیم خلیل الله علیه السلام بر روی آن سنگ ثابت مانده است. بمحض اینکه حضرت فاروق رضی الله عنه، نشان قدم حضرت ابراهیم خلیل الله را مشاهده کرد، بی قرار گشت و عرض کرد: ( یا رسول الله دل من می خواهد که دو رکعت نماز نفل بطور شکرانه در مقام ابراهیم بجا بیاورم)) حضرت جبرئیل علیه السلام از آسمان نازل شد و گفت یا رسول الله صلی الله علیه و سلم آنچه حضرت عمر رضی الله عنه بر روی فرش می خواهد، خواست خدا بالای عرش نیز همان است؛ لذا آیه کریمه ذیل نازل شد:
((وَاتَّخِذُواْ مِن مَّقَامِ إِبْرَاهِيمَ مُصَلًّى )) { سوره بقره آیه 125}
[مقام ابراهیم را جای نماز قرار دهید یعنی انجا نماز بخوانید.]
(( رای حضرت عمر فاروق رضی الله عنه نسبت به اسیران بدر))
غزوه بدر اولین جنگ با شکوه مسلمانان است که کمر کفر را شکست. حضرات صحابه ( رضی الله عنه) در این جنگ بقدری جانفشانی کردند که ملائکه عرش داد تحسین را سر دادند. خداوند متعال به مسلمانان فتح و پیروزی عنایت کرد. سران قریش و پیشوایان کفر را چنان شکست ذلت آمیزی نصیب شد که در تاریخ جهان صدمه بزرگتری از این ، برای کفار دیده نشده است. افرادی چند از سران کفار به قتل رسیدند و ابو جهل لعین نیز که دشمن بزرگ اسلام به درک واصل گردید و افراد سر شناس او به اسارت مسلمین در آمدند. حضرت عباس عموی آن حضرت و حضرت عقیل پسر عموی آن حضرت صلی الله علیه و سلم نیز که هنوز مسلمان نشده بودند ، در گروه اسیران بودند. در انوقت مدینه منوره زندان سرایی نداشت لذا پیامبر اکرم صلی الله علیه و سلم اسیران را به اهل مدینه تحویل داد و توصیه فرمود که از انها به خوبی نگهداری و غمخواری کنند. زندانیان از احسان و اخلاق اهل مدینه بسیار متاثر شده ، در نتیجه مشرف به اسلام شدند. پیامبر اکرم صلی الله علیه وسلم جلسه شورایی را تشکیل دادند که با این زندانیان قریش چه رفتاری به عمل اید. حضرت ابوبکر صدیق رضی الله عنه با عده ای دیگر، اخذ فدیه و ازاد کردن زندانیان را نظر دادند به دلیل اینکه شاید ایشان از اخلاق کریمانه و حسن سلوک مسلمانان متاثر شده در حلقه اسلام در آیند . وباز ان اموالی که به طور فدیه از انها گرفته می شود برای فقراء و مهاجرین مسلمان و دیگر امور مسلمین خرج شود. از حضرت صلی الله علیه و سلم این رای را تائید و تصویب کرد وبه ازادی اسیران دستور صادر فرمود. از طرفی دیگر حضرت فاروق اعظم رضی الله عنه با این نظر مخالف بود وعرض کرد: یا رسول الله صلی الله علیه وسلم اینان اسیرانی اند که شب وروز در مخالفت اسلام سرگرم وفعال بودند انچنان که سرزمین مکه را برای مسلمانان تنگ کرده ، نگذاشتند صدای توحید ویکتا پرستی بلند شود. امروز که چنین فرصتی به دست ما رسیده ، باید که این دشمنان خدا و رسول صلی الله علیه و سلم را از صفحه هستی نیست و نابود کنیم. پس رای من این است که به ما دستور دهید تا هر یک از ما خویشاوند خود را به قتل برسانیم . سبحان الله! حضرت فاروق رضی الله عنه بر دشمنان اسلام چقدر شدید بود. به طوری که دیدن دشمنان اسلام را بر روی زمین نمی پسندید. خلاصه وقتی که حضرت فاروق اعظم رضی الله عنه رای خود را به حضور رسالت عرض کردند ، بلا فاصله وحی الهی برای تایید آن بر پیامبر اکرم صلی الله علیه وسلم نازل گشت. چنانکه خداوند متعال می فرماید:
(( مَا كَانَ لِنَبِيٍّ أَن يَكُونَ لَهُ أَسْرَى حَتَّى يُثْخِنَ فِي الأَرْضِ تُرِيدُونَ عَرَضَ الدُّنْيَا وَاللّهُ يُرِيدُ الآخِرَةَ وَاللّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ )) {سوره انفال ایه 67} [ برای پیامبر سزاواز نیست که اسیران را نگه داشته باشد تا اینکه خوب خونریزی کنند بر روی زمین، شما اسباب و سامان دنیا را میخواهید و خدا آخرت را می خواهد . خدا غالب و با حکمت است.]
وقتی که این آیه نازل شد، پیامبر اکرم صلی الله علیه وسلم و صدیق اکبر رضی الله عنه به گریه در امدند سپس ان حضرت صلی الله علیه وسلم ارشاد فرمودند: ((لَو نَزَلَ عَذابٌ مِنَ السَّماءِ ما نَجا مِنکُم غَیرَ عُمَر)) {یعنی اگر از اسمان عذاب نازل می شد به جز حضرت عمر رضی الله عنه کسی دیگر از شما نجات نمی یافت}. پس معلوم شد که رای حضرت فاروق اعظم رضی الله عنه راجع به اسیران بدر، مطابق با وحی الهی بود.
(( دشمن جبرئیل دشمن خدا است تائید حضرت فاروق اعظم رضی الله عنه))
حضرت فاروق اعظم رضی الله عنه زمینی در مدینه منوره داشت که گاهی اوقات به انجا تشریف می برد. در بین راه مکتبی از یهودیان بود. حضرت فاروق اعظم رضی الله عنه سر راه خود ابتدا به ان مکتب می رفت ومحاسن اسلام را با یهودیان در میان می گذاشت و بدین ترتیب به دعوت وتبلیغ می پرداخت تا یهودیان را به اسلام مایل گرداند. روزی یهودیان به ایشان گفتند: ای عمر رضی الله عنه شما ادم خوب و فهمیده ای هستید؛ کاش که دین ما را قبول می کردی؛ حضرت فاروق رضی الله عنه جواب دادند: خیر، بلکه دین شما منسوخ وقابل ترک دادن است. رفت وامد من در مکتب شما فقط برای این بوده تا صداقت و حقانیت اسلام و پیغمبر اسلام را از تورات شما معلوم گردانم. سپس از یهودیان پرسید که نسبت به حضرت جبرئیل عقیده شما چیست؟ انها گفتند که جبرئیل دشمن ماست؛ زیرا ان همه مصایب و عقوباتی که بر پدران گذشته ما می امد، همه از جانب جبرئیا بوده که سخنان پدران را گوش می کرد وسپس به خانه خدا منتقل می ساخت. بدین ترتیب پدران ما به مصیبت های گوناگون مبتلا شدند. البته ما میکائیل را دوست داریم. جبرئیل جانب دست راست خداست حال انکه میکائیل دست چپ خدا قرار دارد.
حضرت فاروق رضی الله عنه گفتند اکنون که خود شما قبول دارید که جبرئیل مقرب ترین فرشتگان است؛ زیرا جانب دست راست خدا قرار گرفته، در این صورت دشمنی کردن با جبرئیل ، دشمنی با خدا و رسول خدا است.
فاروق اعظم رضی الله عنه پس از دعوت و تبلیغ و این گفت و شنید وقتی به خدمت اقدس پیامبر اکرم صلی الله علیه و سلم حاضر شد جبرئیل علیه السلام ایه ذیل را فرود اورد:
(( قُلْ مَن كَانَ عَدُوّاً لِّجِبْرِيلَ فَإِنَّهُ نَزَّلَهُ عَلَى قَلْبِكَ بِإِذْنِ اللّهِ مُصَدِّقاً لِّمَا بَيْنَ يَدَيْهِ وَهُدًى وَبُشْرَى لِلْمُؤْمِنِينَ )){سوره بقره ایه 97}
[بگو هر که دشمن جبرئیل باشد، ( باید از غصه بمیرد) زیرا اوست که این قران را بفرمان خدا بر قلب شما نازل کرده است در حالی که تصدیق کننده کتب سابق است و برای مومنان هدایت و بشارت است.))
امام فخر رازی در تفسیر کبیر و علامه ابن حجر عسقلانی در فتح الباری مطبوعه انصاری دهلی در شان نزول این ایه می نویسند ودر حدیث شریف نیز امده است که هنگام نزول این ایه، حضرت پیغمبر اکرم صلی الله علیه وسلم به حضرت فاروق رضی الله عنه گفتند که :
(( لَقَد وَافَقَکَ رَبُّکَ یَا عُمَر)) یعنی { ای عمر رضی الله عنه پروردگارت با نظر تو موافقت نمود.}
(( موافقت رای حضرت فاروق رضی الله عنه با وحی اسمانی درباره حجاب ازواج مطهرات))
در آن زمان که حکم حجاب ازواج مطهرات نازل نشده بود، عموم مسلمانان بدون تکلیف در خانه های آن حضرت صلی الله علیه وسلم رفت و امد داشتند وازواج مطهرات نیز بوقت نیاز از خانه ها بیرون می رفتند.
حضرت فاروق اعظم رضی الله عنه همیشه عرض می کرد یا رسول الله صلی الله علیه وسلم، رفت و آمد عموم مردم در خانه هایتان صلاح نیست. لهذا اگر مردم از وارد شدن وازواج مطهرات از بیرون امدم از خانه ها جلوگیری شوند بهتر است چون آن حضرت صلی الله علیه وسلم در این باره منتظر وحی الهی بود خاموش ماند تا این که مطابق رای حضرت فاروق رضی الله عنه ایه ذیل نازل شد:
((وَإِذَا سَأَلْتُمُوهُنَّ مَتَاعاً فَاسْأَلُوهُنَّ مِن وَرَاء حِجَابٍ)) {سوره احزاب ایه 53} [ هرگاه از ازواج مطهرات چیزی را خواستید از پشت پرده بخواهید.]
((وَقَرْنَ فِي بُيُوتِكُنَّ وَلَا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجَاهِلِيَّةِ الْأُولَى وَأَقِمْنَ الصَّلَاةَ وَآتِينَ الزَّكَاةَ وَأَطِعْنَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ)) {سوره احزاب ایه 33} [ قرار بگیرید در خانه هایتان و ظاهر نکنید زینت ها را مانند ظاهر کردن در زمانه جاهلیت گذشته، بر پا دارید نماز را وبدهید زکات را واطاعت از خدا و رسول خدا صلی الله علیه وسلم کنید.]
(( موافقت حضرت فاروق اعظم رضی الله عنه در مسئله نماز بر جنازه منافقان))
وقتی عبدالله بن ابی منافق بیمار شد، ان حضرت صلی الله علیه وسلم به عیادتش تشریف برد. او در خواست کرد یا رسول الله صلی الله علیه وسلم هرگاه بمیرم خودتان بر جنازه من نماز بخوانید. ان حضرت صلی الله علیه وسلم خاموش ماند ومراجعت فرمود. سپس ان منافق بخدمت ان حضرت صلی الله علیه وسلم پیغام فرستاد که جامه مبارکتان را مرحمت فرمائید تا مرا در ان کفن کنند.
آن حضرت صلی الله علیه وسلم از راه شفقت جامه اش را برای او فرستاد . ولی ان منافق پیغام فرستاد که ان جامه ای را می خواهم که بر بدن شما رسیده باشد. دوباره ان حضرت صلی الله علیه وسلم جامه را از تن مبارک کشیده، برای او فرستاد. در این هنگام حضرت فاروق صلی الله علیه وسلم عرض کرد : یا رسول الله صلی الله علیه وسلم ، این منافق سزاوار جامه مبارک شما نیست. پیامبر اکرم صلی الله علیه وسلم گفت: ( ای عمر جامه من به این منافق سودی نخواهد بخشید البته منظور من فقط دلجویی قوم اوست تا به دین اسلام در ایند).
بالاخره چون ان منافق فوت کرد، پسرش عبدالله که مومن مخلصی بود امد وعرض کرد یا رسول الله صلی الله علیه وسلم بر جنازه پدرم نماز بخوان.
ان حضرت صلی الله علیه وسلم به قصد نماز بر جنازه اش روانه گشت. حضرت فاروق رضی الله عنه جلو رفته وعرض کرد: ( یا رسول الله علیه وسلم علی عَدُوِّ اللهِ؟ فَنَزَلَت) یعنی ای پیغمبر خدا بر جنازه دشمن خدا نماز می خوانید؟
سپس ایه کریمه ذیل نازل شد:
((وَلاَ تُصَلِّ عَلَى أَحَدٍ مِّنْهُم مَّاتَ أَبَداً وَلاَ تَقُمْ عَلَىَ قَبْرِهِ إِنَّهُمْ كَفَرُواْ بِاللّهِ وَرَسُولِهِ)){سوره توبه ایه 84} [هرگز نماز مخوان بر جنازه هیچ یک از این منافقان هرگاه بمیرد، وبر قبرش برای دعا خواندن مایست زیرا اینها منکر خدا ورسول خدا صلی الله علیه وسلم شده اند.]
بعضی از مفسرین می گویند که نزول این ایه قبل از خواندن نماز جنازه است و بعضی می گویند که نماز جنازه را خواندند وبعد از ان ایه منع نازل شد.
به هر حال این امر مسلم است که ایه کریمه موافق رای حضرت فاروق رضی الله عنه نازل شده است چنانچه امام فخر الدین رازی رحمه الله علیه در تفسیر کبیر می نویسد که این ایه کریمه از موافقات حضرت عمر رضی الله عنه است.
(( موافقت وحی الهی با رای حضرت فاروق رضی الله عنه در مساله خمر{شراب}))
از قران کریم معلوم می شود که دستور خمر تدریجاً نازل شده است. روزی حضرت فاروق رضی الله عنه با نهایت تضرع وزاری ببارگاه خداوند التماس ودعا کرد که: (اَللَّهُمَّ بَیِّن لَنا فِی الخَمرِ بَیاناً شافِیاً) یعنی خداوندا ! بیان فرما برای ما مساله شراب را بطوری که واضح وتسلی بخش باشد.
در اثر دعای حضرت فاروق رضی الله عنه ، حضرت جبرئیل ایه ذیل را (از سوره مائده) برای ان حضرت صلی الله علیه وسلم فرود اورد:
(( يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ إِنَّمَا الْخَمْرُ وَالْمَيْسِرُ وَالأَنصَابُ وَالأَزْلاَمُ رِجْسٌ مِّنْ عَمَلِ الشَّيْطَانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ )) {سوره مائده ایه 90} [ای مومنان همانا شراب و قمار ونشانه های معبودان باطل وتیرهای فال پلیداند، از کردار شیطان، پس احتراز کنید از ان تا رستگار شوید].
از این ایه کریمه ثابت شد که نسبت به شراب، وحی الهی مطابق رای حضرت عمر رضی الله عنه نازل شده است.
(( ایات طلاق مطابق رای حضرت عمر فاروق رضی الله عنه))
حضرت فاروق رضی الله عنه ازواج مطهرات را نصیحت کرد که از حضرت پیغمبر صلی الله علیه وسلم تقاضای بیجا نکنند ونفقه ما لا یطاق نخواهند؛ مبادا که این عمل منجر به طلاق شان گردد. همان کلماتی که حضرت فاروق رضی الله عنه در نصیحت به انها بکار برد، خداوند متعال ان کلمات را بدون کم وکاست در سوره تحریم نازل فرمود :
(( عَسَى رَبُّهُ إِن طَلَّقَكُنَّ أَن يُبْدِلَهُ أَزْوَاجاً خَيْراً مِّنكُنَّ مُسْلِمَاتٍ مُّؤْمِنَاتٍ قَانِتَاتٍ تَائِبَاتٍ عَابِدَاتٍ سَائِحَاتٍ ثَيِّبَاتٍ وَأَبْكَاراً )) {سوره تحریم ایه 5} [ ای زنان( پیامبر گرامی صلی الله علیه وسلم ) اگر پیامبر اکرم صلی الله علیه وسلم شما را طلاق دهد امید می رود که پروردگار او در عوض شما، بهترین زن را به او خواهد داد و موصوف به این صفات، زنان فرمان برنده، باور دارنده، دعا کننده، توبه کننده، عبادت گذارنده، و روزه گیرنده از بیوه زنان ودختران ودوشیزگان)
حضرات مفسرین بطور وضوح بیان فرموده اند که حضرت فاروق رضی الله عنه به همین کلمات ایه ازواج مطهرات رضی الله عنهنّ را نصیحت کرده بود، که متعاقب ان ایه فوق نازل گردید.
(( خدا احسن الخالقین است رای حضرت فاروق اعظم رضی الله عنه وحی الهی شد))
وقتی ایه کریمه ذیل نازل شد:
(( وَلَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنسَانَ مِن سُلَالَةٍ مِّن طِينٍ )) {سوره مومنون ایه 12}[ همانا افریدیم ما آدمی را از خلاصه گِل].
فوراً حضرت فاروق رضی الله عنه گفت:
((فَتَبَارَكَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخَالِقِينَ)){سوره مومنون ایه 14} [ پس بسیار با برکت است خدا که بهترین سازندگان است].
به محض اینکه این کلمات بر زبان حضرت فاروق رضی الله عنه جاری شد، وحی الهی بدون کم وکاست، همان طور بر رسول گرامی اش نازل گشت.
(( در واقعه افک رای حضرت فاروق رضی الله عنه مطابق وحی الهی بود))
هنگام مراجعت از غزوه بنی مصطلق ان تهمتی را که منافقین بر مادر مومنان ، حضرت عائشه صدیقه طاهره سلام الله علیها زدند، در تاریخ جهان، درد وتاسف بزرگی است. این واقعه در قران و حدیث به تفصیل وارد شده است. حضرات صحابه وسرور دو عالم صلی الله علیه وسلم از این حرکت زشت منافقین بسیار رنجیده خاطر و غمناک گشتند.
حضرت عائشه صدیقه رضی الله عنها از شدت این صدمه سخت بیمار شد. حضرت نبی کریم صلی الله علیه وسلم راجع به این قضیه از صحابه کرام مشورت خواستند. اتفاقاً حضرت علی مرتضی رضی الله عنه از جمله انها بود. همه صحابه قول منافقین را مورد تردید و تکذیب قرار دادند واز برائت وپاکدامنی حضرت عائشه صدیقه رضی الله عنها سخن گفتند.
هنگامی که پیامبراکرم صلی الله علیه وسلم از حضرت عمر فاروق رضی الله عنه مشورت خواست حضرت فاروق اعظم درجواب عرض کرد: (( مَن زَوَّجَکَهَا)) یعنی چه کسی عائشه رضی الله عنها را در نکاح تو در آورده است؟ قال الله، فرمود: خداوند متعال او را به نکاح من در آورده است. فاروق اعظم فوراً عرض نمود که:
((سُبْحَانَكَ هَذَا بُهْتَانٌ عَظِيمٌ )){سوره نور ایه 16}[ خدا پاک است، این تهمتی بزرگ است].
به محض این که این کلمات بر زبان حضرت فاروق اعظم رضی الله عنه جاری گشت، وحی الهی مطابق ان بر پیامبر گرامی اش صلی الله علیه وسلم نازل شد. پس معلوم شد که خداوند متعال رای حضرت فاروق رضی الله عنه را نسبت به برائت و پاکدامنی حضرت عائشه رضی الله عنه، مادر مومنان تائید فرمود.
(( رای حضرت فاروق رضی الله عنه درباره استغفار برای منافقین))
عبدالله بن ابی منافق پسری داشت بنام عبدالله که مرد مومن و مخلصی بود، بسیار کوشش می کرد که پدرش مسلمان شود. لیکن نعمت اسلام نصیبش نشد، پسرش عبدالله از ان حضرت صلی الله علیه وسلم درخواست کرد که برای پدرم استغفار وطلب امرزش بفرما.
پیامبر اکرم صلی الله علیه وسلم برای دلجویی پسرش که مومن مخلصی بود، استغفار و دعا را آغاز فرمود. چون حضرت فاروق رضی الله عنه دعا را شنید، عرض کرد: یا رسول الله صلی الله علیه وسلم اگر شما برای این منافق دعا بخوانید یا نخوانید یکسان است. ایمان نصیبش نخواهد شد ولو اینکه برای او هفتاد مرتبه دعا و استغفار کنید. همانگونه که حضرت عالی بهتر می دانید، او مورد مغفرت خداومد متعال قرار نخواهد گرفت. از یک طرف حضرت فاروق رضی الله عنه ان کلمات را داشت عرض می کرد که از طرف دیگر وحی الهی مطابق رای فاروق اعظم رضی الله عنه بر پیامبر گرامی اش رضی الله عنه نازل گشت؛
((سَوَاء عَلَيْهِمْ أَسْتَغْفَرْتَ لَهُمْ أَمْ لَمْ تَسْتَغْفِرْ لَهُمْ لَن يَغْفِرَ اللَّهُ لَهُمْ)){سوره منافقون ایه6}[یکسان است که برای ایشان طلب مغفرت کنی یا طلب مغفرت نکنی خداوند متعال ایشان را هرگز نخواهد بخشید].
علامه هیثمی در مجمع الزوائد این ایه را نیز از موافقات حضرت عمر رضی الله عنه به شمار اورده است.
((موافقت وحی الهی با رای حضرت فاروق رضی الله عنه در قتل بِشر منافق))
در شهر مدینه منوره منافقی بود بنام بِشر که با یکی از یهودیان اختلافی داشت. یهودی گفت: این اختلاف را پیش حضرت محمد صلی الله علیه وسلم می بریم تا بین ما داوری نماید.
منافق گفت: پیش عالم یهود، کعب بن اشرف، برویم.
یهودی قبول نکرد زیرا می دانست که کعب از او رشوه گرفته وحق او را ضایع خواهد کرد. سرانجام این اختلاف بخدمت حضرت رسول اکرم صلی الله علیه وسلم بردند.
بعد از شنیدن دلایل طرفین، ان حضرت صلی الله علیه وسلم حق را برای یهودی ثابت فرمود ومنافق محروم برگشت.
چون ان دو از مجلس بلند شدند، منافق گفت: این اختلاف را برای بار دوم پیش حضرت عمر رضی الله عنه ببریم تا او داوری نماید. او با این تصور گمان می کرد که حضرت عمر رضی الله عنه حق را به مسلمان منافق خواهد داد و بر یهودی خشم خواهد گرفت ولی ان یهودی یقین کامل داشت که حکم فاروق رضی الله عنه با حکم پیامبر صلی الله علیه وسلم موافق خواهد بودو برای بار دوم هم برنده خواهد شد. یهودی تمام ماجرا را بیان کرد. در ضمن این را هم گفت که ان حضرت صلی الله علیه وسلمحق را به من داده است. لیکن منافق راضی نشده، دوباره ان اختلاف را پیش شما اوردیم.
حضرت فاروق رضی الله عنه از بِشر منافق پرسید که ایا سخنان یهودی درست است؟ منافق ان را تصدیق نمود. بالاخره حضرت فاروق رضی الله عنه فرمود: اکنون بین شما داوری خواهم کرد. بطوری که شمشیر را از خانه اورد و گفت: هر که حکم وداوری حضرت محمد صلی الله علیه وسلم را قبول ندارد، شمشیر عمر داوری و فیصله او را چنین خواهد کرد که سر او قابل دیدن نیست.
پس با شمشیر سر منافق را از تنش جدا ساخت. این داوری حضرت فاروق اعظم رضی الله عنه چنان مبتنی بر حق وصداقت بود که ایه کریمه ذیل برای تائید ان نازل شد:
(( فَلاَ وَرَبِّكَ لاَ يُؤْمِنُونَ حَتَّىَ يُحَكِّمُوكَ فِيمَا شَجَرَ بَيْنَهُمْ ثُمَّ لاَ يَجِدُواْ فِي أَنفُسِهِمْ حَرَجاً مِّمَّا قَضَيْتَ وَيُسَلِّمُواْ تَسْلِيماً )){سوره نساء ایه 65}[قسم به پروردگار تو که ایشان ایمان نمی اورند تا این که ترا حاکمخود قرار دهند در ان اختلافی که بین ایشان رخ می دهد سپس نیابند در دلهای خویش هیچ نوع تنگی را از انچه تو حکم کردی وان حکم را بخوشی قبول دارند].
در تفسیر ابن جریر طبری جلد پنجم و تفسیر کبیر چاپ مصر جلد سوم ص 253 این ایه را نیز از موافقات حضرت عمر رضی الله عنه به شمار اورده اند.
((لقب فاروقی))
لقب فاروقی، لقبی است که از جانب رب العالمین به حضرت فاروق اعظم رضی الله عنه عطا شده است و برای همیشه در تاریخ جهان به فاروق اعظم رضی الله عنه موسوم گشت.
علمای کرام فاروق را جدا کننده بین حق و باطل معنی و ترجمه کرده اند.
((حکم ممانعت خادمان از وارد شدن به خانه ها در اوقات مخصوص موافق رای حضرت فاروق رضی الله عنه نازل شد))
روزی حضرت فاروق اعظم رضی الله عنه در خانه خودش استراحت می کرد که ناگهان غلام پیامبر اکرم صلی الله علیه وسلم وارد خانه شد وپیغام داد که ان حضرت صلی الله علیه وسلم تو را خواسته است. حضرت فاروق رضی الله عنه را وارد شدن غلام در خانه بدون اجازه ناچسند امد و در دل خود تمنا کرد که کاش خداوند متعال خادمان را از وارد شدن ناگهانی و بدون اجازه در اوقات مخصوص ممنوع سازد.
او در حالی که این تمنا را در دل داشت، به خدمت پیغمبر گرامی صلی الله علیه وسلم حاضر شد. در ان ساعت ایه ذیل از سوره نور نازل شد:
((يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لِيَسْتَأْذِنكُمُ الَّذِينَ مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ)){سوره نور ایه58} [ای مومنان،باید اجازه بگیرند از شما انانکه مالک شده است دست های راست شما یعنی غلامان وکنیزان ونیز انان که به حد احتلام نرسیده اند از شما سه وقت مخصوص:1- پیش از نماز فجر 2-وقت نیمروزی که برای استراحت، لباس را از تن در می اورید 3- بعد از نماز عشاء. این سه وقت مخصوص برای خلوت شماست].
حضرت فاروق رضی الله عنه چون دید که خدای تعالی مطابق ارزویش ایه کریمه را نازل فرموده، وخادمان را از وارد شدن به خانه ها در اوقات مخصوص ممنوع ساخت. فوراً سجده شکر را بجای اورد.
ان حضرت صلی الله علیه وسلم دید که حضرت فاروق بسیار شاد و خوشحال بنظر میرسد، جریان را از ایشان پرسید. حضرت فاروق تمام واقعه را به عرض مبارک رسانید.
ان حضرت صلی الله علیه وسلم از شنیدن ان بسیار مسرور گشت و فرمود: بی شک خدای تعالی شخص عفیف و با حیا را دوست دارد. امام رازی رحمه الله علیه این ایه کریمه را نیز از موافقات حضرت عمر رضی الله عنه به شمار اورده است.
(( حکم روی اوردن بسوی کعبه الله نیز به تمنا وتقاضای حضرت فاروق اعظم رضی الله عنه مقرر شد))
در هنگام قیام به سوی مکه مکرمه، حضرت پیغمبر صلی الله علیه وسلم طوری نماز می خواند که بیت الله و بیت المقدس هر دو را قبله قرار می داد .اما چون به مدینه منوره تشریف اوردند، این امر مشکل امد که در یک نماز به دو قبله متوجه شوند؛ زیرا بیت المقدس از مدینه منوره به طرف شمال و بیت الله جانب جنوب واقع است. به همین سبب استقبال به دو قبله در یک نماز دشوار امد ونیز یهود مدینه به طرف بیت المقدس نماز می خواندند. بنا بر این پیامبر اکرم صلی الله علیه وسلم با یارانش در مدت نوزده ماه جانب بیت المقدس نماز را ادا می کردند. تمنای قلبی ان حضرت صلی الله علیه وسلم، نماز خواندن به جانب بیت الله بود وانتظار داشت که حکم تحویل قبله نازل شود تا اینکه روزی حضرت فاروق اعظم رضی الله عنه، عرض کرد یا رسول الله صلی الله علیه وسلم بیت الله که تعمیر یافته حضرت خلیل الله است، دلم می خواهد که قبله مسلمین شود. سپس دستها را بلند کرده به بارگاه رب العالمین دعا نمود که بار الها! تمنایم را شرف قبولیت عنایت فرما.
دیر ینگذشت که حضرت جبرئیل ایه ذیل را برای پیامبر گرامی نازل فرمود:
((قَدْ نَرَى تَقَلُّبَ وَجْهِكَ فِي السَّمَاء فَلَنُوَلِّيَنَّكَ قِبْلَةً تَرْضَاهَا فَوَلِّ وَجْهَكَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَحَيْثُ مَا كُنتُمْ فَوَلُّواْ وُجُوِهَكُمْ شَطْرَهُ)){سوره بقره ایه 144}[ بی شک می بینیم ما گشتن صورت شما را جانب اسمان البته می گردانم تو را به ان قبله ای که پسندش خواهی کرد. پس بگردان صورت خود را جانب مسجد حرام وهرجا که باشید بگردانید صورتهای تان را جانب ان].
امام فخر الدین رازی رحمه الله علیه ، این ایه را نیز از موافقات حضرت عمر رضی الله عنه شمرده است.
(( موافقت حضرت پیغمبر صلی الله علیه وسلم با حضرت فاروق اعظم رضی الله عنه))
روزی سرور دو عالم صلی الله علیه وسلم در جلسه صحابه کرام تشریف داشتند که ناگهان از جلسه بلند شدند وبه جایی رفتند. چون در مراجعت ان حضرت صلی الله علیه وسلم تاخیر شد، حضرات صحابه پریشان شدند که مبادا دشمنی برای ایشان مزاحمت ایجاد کند. برای جستجو ان حضرت صلی الله علیه وسلم بیرون امدند. حضرت ابوهریره رضی الله عنه ، نیز برای جستجو بیرون امده به کنار باغ قبیله بنی نجار رسید. خواست در باغ داخل شود از جوی کوچکی که از دیوار ان باغ بود، داخل شد. دید که ان حضرت صلی الله علیه وسلم در باغ تشریف دارند. حضرت ابوهریره رضی الله عنه تمام ماجرا را به عرض مبارک رسانید وگفت حضرات صحابه در جستجوی شما بیرون امده اند. برای همین خدمت شما حاضر شدم ودیگر صحابه نیز حاضر خواهند شد. ان حضرت صلی الله علیه وسلم هر دو کفش مبارک خود را به عنوان نشانی به ابو هریره رضی الله عنه مرحمت فرمود وگفت: برو و هر که را در بیرون باغ ملاقات می کنی، در حالی که کلمه توحید را به صدق واخلاص خوانده باشد، بشارت بهشت را به او بده. حضرت ابو هریره رضی الله عنه می گوید: اول کسی را که ملاقات کردم حضرت عمر فاروق رضی الله عنه بود. پرسید ای ابو هریره این کفش ها را از کجا اورده ای؟ من عرض کردم، اینها کفش های ان حضرت صلی الله علیه وسلم هستند که بطور نشانی به من داده تا هر که کلمه توحید را به اخلاص خوانده باشد بشارت بهشت را به او بدهم. حضرت فاروق رضی الله عنه چنان سیلی محکمی بر سینه ام نواخت که از پشت به زمین افتادم.
سپس حضرت فاروق رضی الله عنه گفت: برگرد. ناچار برگشتم. دیری نگذشت که حضرت فاروق رضی الله عنه نیز به خدمت ان حضرت رسید. ان حضرت صلی الله علیه وسلم از حضرت عمر رضی الله عنه پرسید چرا این کار را کردی؟ حضرت عمر فاروق رضی الله عنه عرض کرد یا رسول الله صلی الله علیه وسلم از این نوع بشارت ها مردم سست شده، اعمال صالح انجام نخواهند داد . به همین سبب ابو هریره رضی الله عنه را برگرداندم. ان حضرت صلی الله علیه وسلم رای حضرت عمر فاروق رضی الله عنه را تائید وتصویب فرمود و گفت : ای ابو هریره رضی الله عنه این بشارت را به مردم مگو.
از این حدیث معلوم شد که سرور دو عالم صلی الله علیه وسلم رای حضرت عمر فاروق رضی الله عنه را مورد موافقت و تائید قرار داد. به همین سبب ملا علی قاری حنفی رحمه الله این را نیز از موافقات حضرت عمر رضی الله عنه بشمار اورده است.
(( موافقت رای حضرت عمر فاروق رضی الله عنه در مساله قلم و دوات))
در کتب احادیث، این روایت امده است که حضرت رسول الله صلی الله علیه وسلم در بیماری وفات خود ارشاد فرمودند: قلم و دوات بیاورند تا برایتان چیزی بنویسم. حضرت عمر فاروق عرض کرد؛ (حَسبُنَا کِتَابَ الله) یعنی کتاب خدا برای ما کافی است در پرتو نور ان زندگانی خود را بسر خواهیم برد. ان حضرت صلی الله علیه وسلم جواب حضرت عمر فاروق رضی الله عنه را شنید وبار دیگر قلم ودوات طلب نفرمود.
معلوم می شود که این فرمایش ان حضرت صلی الله علیه وسلم مبنی بر امتحان بود والا هرگز فرو گذار نمی کرد واز جواب حضرت عمر فاروق رضی الله عنه بقدری مطمئن ومسرور گشت که قلم ودوات را دوباره نخواست بلکه رای حضرت عمر فاروق رضی الله عنه را تائید فرمود.
((حرف آخر))
فضایل ومناقب حضرت عمر فاروق رضی الله عنه ، در بسیاری از کتب احادیث موجود است. اما در این فرصت هدف، فقط آوردن چند واقعه است که وحی الهی مطابق رای حضرت عمر فاروق رضی الله عنه نازل شده، یا این که حضرت پیغمبر صلی الله علیه وسلم رای حضرت عمر فاروق رضی الله عنه را تائید وتصویب فرموده است.
این چند واقعه را از تاریخ الخلفاء تالیف علامه جلال الدین سیوطی رحمه الله علیه و الفاروق رضی الله عنه تالیف حضرت مولانا سید احمد شاه بخاری انتخاب کرده، در این رساله تحریر نمودم. از علمای کرام تقاضا دارم که اگر از این نوع وقایع بیشتری در قرآن یا احادیث به مشاهد ه تان رسیده است، بنده را مطلع سازند بسیار سپاسگزار خواهم شد.
(( ضیاء القاسمی لائلپور))
((عرض مترجم))
رساله موافقات حضرت عمر رضی الله عنه چون در بیان رای پر حکمت حضرت فاروق اعظم رضی الله عنه، اختصاص دارد، شعر یکی از بزرگان دین که مشتمل بر مدح هر چهار یار رسول الله صلی الله علیه وسلم، خوانندگان را ذوق بیشتر میسر گردد و در حسن رساله بیفزاید ودر ضمن شمه ای از عقاید وجذبه محبت اهل سنت نسبت به خلفای اربعه و اهل بیت نبوت نمایان گردد.
((شعر))
صدیق عکس حسن جمال محمد است
فاروق ظل جاه و جلال محمد است
عثمان ضیاء شمع جمال محمد است
حیدر بهار باغ خصال محمد است
اسلام ما اطاعت خلفای راشدین
ایمان ما محبت آل محمد است
((مناجاتی به درگاه مجیب الدعوات از مولانا غلام محمد سر بازی رحمه الله علیه))
حمد بی حد وثنای بی شمار مر خدای خالق لیل و نهار
بعد ار آن نعمت و درودِ لا تُعَدَّ بر رسول پاک اللهُ الصَّمَد
رحمت بی انتهای کردگار باد بر اولاد و اصحاب کبار
یا اِلهی بِالنَّبِیِّ الاَبطَحِیِّ مرحمت فرما به ازواج النبی
تابعین و نیز تبع تابعین رَبَّنَا وَارحَم عَلَیهِم اَجمَعِین
دست ما بالاست از بهر دعا خالیش واپس مگردان ای خدا
یا الهی کرده ام ظُلمِ کثیر عفو کن ما را بظلم ما مگیر
ای خدا ما را زدرگاهت مران از طفیل خاتم پیغمبران
ای خدا از شر نفس پر شرور ای خدا از مکر شیطان غرور
در پناه خود بده ما را امان در طفیل یرور هر دو جهان
از خلاف و از خیانت باز دار در عبادت هر زمان چالاک دار
نیست ما را دسترس بر این وآن دستگیر ما تویی ای مستعان
موت ما نزدیک و فکر ما بعید رَبَّنَا اجعَل مَوتَنَا مَوتَ السَّعِید
چون رود از دست ما دار الغُرُور رَبَّنا اَبدِل لَنا دار السُّرور
رَبَّنا اَرحَمنَا بِقُرآنِ الکِریم رَبِّ ثَبِتنَا عَلی دِینِ القویم
ای خدا مگذار ما را در بدر کن زنعمای دو عالم بهره ور
ای خدا ما بندگان خاکسار در دو عالم رحمتت امیدوار
تکیه گاهی نیست ما را غیر تو در گاهت گفته ای لاتَقنَطُوا
یا الهی حال من گشته تباه صورتم از معصیت گشته سیاه
اب رحمت را بر روی من بپاش زنگ عصیان را زقلب من تراش
کن مُنَوَّر قلبم از نور یقین بر تنم پوشان لباس متقین
رَبِّ زِدنَا عِلمَنَا عِلمَاً کَثِیر ذلِکَ فَضلٌ مِنَ اللهِ الکَبِیر
تو خدای، بی نیازی ، ما گدا بانیازان را توئی حاجت روا
در دو عالم حاجت ما کن تمام جنه الفردوس کن ما را مقام
هست شیطان در پی ایمان ما نیست ما را غیر ذاتت ملتجا
رد کنی فریاد ما را یا قبول دست ما بسته به دامان رسول
ای خدا ما را زِسوء خاتمه ده امان بر آبروی فاطمه
ای خدا بر عِزَّتِ حسن وحسین غازیان بَدر واُحُد وهم حُنَین
رَبَّنَا اجعَلنَا عِبَاداً صَالِحِینَ نَجِّنا مِن کَیدِ قَوم الکافِرِین
رَبِّ اَشرِکنَا دُعَآءَ المُومِنِینَ رَبِّ اَلحِقنَا بِقَوم المُفلِحِینَ
رَبَّنَا وَ اَستُر لَنَا یَوم الجَزَآءَ رَبَّنَا لا تُخزِنَا یَومَ النَدَاء
شد مناجاتم بِعَونِ الله تمام بر محمد و آل و اصحابش سلام
{وَآخِرُ دَعوَانَا اَنِ الحَمدُ للهِ رَبِّ العَالَمِینَ وَ الصَّلوهَ وَالسَّلامُ عَلی سَیِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَّ آلِهِ وَصَحبِهِ اَجمَعِین بِرَحمَتِکَ یَا اَرحَمَ الرَّاحِمِینَ آمِین}
((مولانا غلام محمد سربازی رحمه الله علیه))
(توسل امام شافعی(رحمه الله) به اهل بیت نبوی کتاب دیوان امام شافعي)